Lichamelijke signalen
Vermoeidheid,
verslechterde zelfzorg,
gebrek eetlust, spanning, hoofd-buik pijnen
in westland kijken we naar elkaar om, toch?
wat is eenzaamheid?
Eenzaamheid is je niet verbonden voelen. Je mist een hechte, emotionele band met anderen. Of je hebt minder contact met andere mensen dan je zou willen. Eenzaamheid is een persoonlijke ervaring, een gevoel. Vaak is het een verborgen probleem. Anderen kunnen moeilijk van buitenaf zien of je je eenzaam voelt.
Het kan iedereen overkomen: jong of oud, arm of rijk. De kans op eenzaamheid kan toenemen als je te maken krijgt met een (ingrijpende) verandering in je leven. Denk bijvoorbeeld aan het overlijden van je partner, een verhuizing, verlies van baan of gezondheid. Een tweede reden kan zijn dat je je niet geaccepteerd of begrepen voelt. Bijvoorbeeld vanwege je geloof, seksuele geaardheid, culturele achtergrond of handicap. Maar ook als puber kun je je niet begrepen en eenzaam voelen. Een derde reden kan zijn dat je niet mee kan doen of mee kan komen in de maatschappij door bepaalde omstandigheden. Je spreekt bijvoorbeeld de taal niet goed, je leeft in armoede, je hebt een lichamelijke of geestelijke beperking of je mist bepaalde (sociale) vaardigheden.
Naast individuele oorzaken en veranderingen in het sociale netwerk, spelen maatschappelijke oorzaken ook een belangrijke rol. Denk aan individualisering, digitalisering en het uitsluiten van bepaalde groepen (discriminatie).
Hoe kun je eenzaamheid herkennen?
Psychische
signalen
Negatief zelfbeeld,
weinig zelfvertrouwen, angststoornissen, rusteloosheid, concentratieproblemen,
hoog in emoties (boos, verdriet, angst)
Gedragsmatige signalen
Gebrek sociale vaardigheden, mensen op afstand houden, teruggetrokken gedrag, middelengebruik of verslaving, zoekend naar aansluiting, verwaarlozing omgeving
Sociale
signalen
Missen van sociale steun, verlies van vertrouwen, gebrek sociale contacten
Waarom is het belangrijk eenzaamheid aan te pakken?
De gevolgen van eenzaamheid zijn groot. Zeker als het langdurig aanhoudt, kan eenzaamheid leiden tot gezondheidsrisico’s. Mensen voelen zich minder gelukkig, ervaren een lagere kwaliteit van leven en hebben een slechtere lichamelijke en geestelijke gezondheid. Er is kans op depressie, slapeloosheid, hart en vaatziekten, verslaving en uiteindelijk zelfs een kortere levensverwachting.
Dit leidt tot verhoogde maatschappelijke kosten, door gebruik van sociale, medische en zorgvoorzieningen. Kortom, het aanpakken van eenzaamheid in een vroeg stadium kan veel problemen voorkomen.
eenzaamheid kent vele gezichten
Wat eenzaamheid is, hoe het voelt en wat het met je doet is voor iedereen anders. Bekijk hieronder de ervaringen van verschillende inwoners.
Corrie (82), weduwe
'Ze zeggen dat je pas weet wat je mist als iemand er niet meer is… Ik begrijp dat nu heel goed. Het is nu ruim een half jaar geleden dat Wim overleden is, maar ik mis hem nog elke dag. We waren 56 jaar getrouwd. Dan ben je echt met elkaar vergroeid. Het voelt alsof een deel van jezelf met hem begraven is. Dat klinkt heel dramatisch en dat wil ik eigenlijk niet.'
omar (24), migrant
'Ik voel me hier in Nederland vaak erg eenzaam. Ik ken niemand en ik spreek de taal niet, wat alles moeilijk maakt. Anderen begrijpen me niet goed en ik hen niet, waardoor ik me nog meer alleen voel.'
Rick (41), licht verstandelijke beperkt
Rick heeft een licht verstandelijke beperking (LVB). Door zijn beperking is het voor hem lastig om relaties met andere op te bouwen en te onderhouden. 'Aan de buitenkant zie je niet dat ik een beperking heb. Maar ik kan niet zo snel denken als anderen. Maar omdat mensen niet aan mij zien dat ik een beperking heb, reageren ze soms heel vervelend.'
Tips om eenzaamheid tegen te gaan
Leer eenzaamheid herkennen
Hoe eerder eenzaamheid wordt (h)erkend, hoe meer je kunt doen voor jezelf of een ander. De signalen die hieronder staan
beschreven kunnen wijzen op eenzaamheid. Maar let op de signalen kunnen ook wijzen op andere problemen. Toch vraagt signaleren om handelen. Onderstaande punten zijn niet bedoeld om af te vinken, maar zijn aanleiding voor gesprek.
- Sociale en gedragsmatige signalen zoals het hebben van weinig sociale contacten, het missen van sociale steun, gebrek aan sociale vaardigheden, mensen op afstand houden, claimgedrag, op zichzelf gericht zijn of overmatig middelengebruik of verslaving.
- Psychische signalen zoals een negatief zelfbeeld en weinig zelfvertrouwen, gevoelens van zinloosheid en uitzichtloosheid, gevoelens van verlatenheid, teleurstelling, verdriet, boosheid en het verlies van vertrouwen in andere mensen.
- Lichamelijke signalen zoals verslechterde zelfverzorging, vermoeidheid, hoofdpijn, verhoogde spierspanning en een gebrek aan eetlust.
- Ook kunnen levensgebeurtenissen een rol spelen in het veroorzaken van eenzaamheid. Denk hierbij aan het overlijden van een naaste, scheiding, ziekte of beperking (van iemand zelf of een naaste), verhuizing, migratie of veranderde woonomgeving, verlies van baan of financiële problemen.
Praten over eenzaamheid helpt
Een gesprek voeren over eenzaamheid kan spannend zijn. Omdat je niet weet hoe de ander hierop reageert. Neem de tijd en zorg voor een vertrouwde omgeving. Wat kan helpen is om de volgende ezelsbruggetjes te onthouden:
- Wees een OEN: Open, Eerlijk en Nieuwsgierig.
Wanneer je deze houding aanneemt vergroot je de kans om het gesprek goed te laten verlopen. - Gebruik NIVEA: Niet Invullen Voor Een Ander.
Zorg dat je de persoon om wie je je druk maakt aan het woord laat. En probeer zo min mogelijk de antwoorden zelf in te vullen. Interesse tonen in de ander is altijd goed. Praat erover op een vertrouwde plek en neem er de tijd voor. Hiermee vergroot je de kans op een open en eerlijk gesprek. - LSD staat voor: Luisteren, Samenvatten en Doorvragen.
- Laat OMA thuis: Oplossingen, Meningen en Adviezen.
Kleine gebaren betekenen veel
Of het nu gaat om een praatje maken met een buurman die alleen woont, een kopje koffie drinken met een collega die er somber uitziet, mensen groeten op straat, een praatje in de supermarkt of een telefoontje vanaf je vakantiebestemming naar opa en oma. Elke daad van vriendelijkheid telt.
Laat zien dat je oprecht geïnteresseerd bent in de ander of stel voor om samen iets te gaan doen. Iets eenvoudigs kan al enorm helpen.
Trek op tijd aan de bel
Kom je er niet uit? Of wil je eens praten met een professional? Geef dan een signaal af aan Vitis Welzijn. Dit kan voor een ander, maar natuurlijk ook voor jezelf.
Een welzijnsadviseur of jongerenwerker van Vitis Welzijn neemt dan contact met je op. Samen bespreken jullie wat mogelijk is.
Weet waar je terecht kunt
Maak je je zorgen om iemand die zich eenzaam voelt of ervaar je zelf eenzaamheid? Weet dan dat je er niet alleen voor staat. Er zijn allerlei initiatieven in Westland die zich dagelijks inzetten om eenzaamheid tegen te gaan. Ze helpen je graag. Voor steun en advies of persoonlijke ontwikkeling (bijvoorbeeld cursussen en gespreksgroepen) kun je terecht bij Vitis Welzijn. Zoek je ontmoetingsactiviteiten, kijk dan op WestlandOntmoet. Wil je aan de slag als vrijwilliger? Kijk dan op het platform Westland voor Elkaar. Via Hulpzoeker Westland vind je eenvoudig allerlei andere partijen die je verder kunnen helpen met jouw hulpvraag.
